Bliski Wschód oczami dziecka – recenzja komiksu Arab przyszłości tom 1

Arab przyszłości tom 1 to początek autobiograficznej serii komiksów autorstwa Riada Sattoufa, który w dość intrygujący sposób stara się przedstawić szerokiemu gronu odbiorców specyfikę życia na Bliskim Wschodzie, które do łatwych i przyjemnych nie należało już wiele lat temu.

Całą serię komiksów można uznać za graficzny pamiętnik Riada Sattoufa, który opisuje i wizualizuje kolejne etapy swojego młodego życia. W pierwszym tomie skupia się on na okresie swojego dzieciństwa z lat 1978-1984. Powieść podąża za 2-letnim Sattoufem, jego matką Clementine i ojcem Abdel-Razakiem. Początek historii rozpoczyna się we Francji, aby następnie przenieść się wraz z młodym protagonistą do Libii, a później Syrii. Czytelnik ma więc okazję spojrzenia na różne kraje i kultury, które znacząco się od siebie różnią.

Mamy tutaj do czynienia z pierwszoosobową narracją opowiadaną z perspektywy dziecka, wyraźnie jednak naznaczoną późniejszymi życiowymi doświadczeniami autora. Zabieg ten sprawia, że młody bohater wydaje się być bacznym obserwatorem otaczającego go życia i potrafi wyciągać z pewnych wydarzeń naprawdę mocno „dorosłe” wnioski. Forma ta sprawia, że komiks od pierwszej strony epatuje mocną nietuzinkowością, która została doceniona przez wielu fanów na całym świecie.

Autor nie stara się tutaj jedynie opisać pewnego okresu swojego dzieciństwa. Na kolejnych stronach pokazuje on wyraźne różnice pomiędzy poszczególnymi krajami i sposobami ich zarządzania. W treści albumu twórca odnosi się również do „głębszej” tematyki, którą jest kultura, tradycje, tożsamość narodowa, dziedzictwo czy znaczenie słowa dom. Tematyka dość poważna i wymagająca, na całe szczęście została ona tutaj podana w naprawdę prostej i przystępnej formie, z której cieszyć się może każdy. Całość treści dodatkowo została solidnie doprawiona dużą ilością humoru (często czarnego lub ironicznego), który ma kontrastować z pewnymi przykrymi doświadczeniami dziecka. Album dość dobrze pokazuje również kontekst historyczny i znane postacie ze świata polityki, nie jest to jednak najważniejsza i najbardziej wyeksponowana część dzieła, stanowiąc raczej miły dodatek do obyczajowej treści.

Bardzo dobrze prezentuje się tutaj zastosowana przez autora forma graficzna. Same rysunki są dość proste, potrafią one jednak doskonale przekazywać emocje i dramatyzm niektórych scen. Ciekawym i mocno wyróżniającym zabiegiem jest tutaj przedstawienie przez Sattoufa każdego opisanego kraju innym kolorem (żółty – Libia, niebieski – Francja, czerwony- Syria). Mocno wyróżnia to poszczególne rozdziały, jednocześnie stanowi nietuzinkowy zabieg, który ma ukryte znaczenie i dobrze dopasowuje się do klimatu konkretnego kraju.

Arab przyszłości tom 1 to pozycja, w której autor nie tylko zamyka pewny okres swojej przeszłości, ale również w dość nietuzinkowy sposób ukazuje teraźniejszość, którą na co dzień widzimy w telewizji. Jest to naprawdę godne polecenia dzieło zapewniające czytelnikowi odpowiednią dawkę doznań kulturowych. Nie zrównywałbym jednak tego tytułu z „Persepolis” czy „Maus” tak jak można to przeczytać na tylnej okładce.

Dziękujemy wydawnictwu Kultura Gniewu za udostępnienie egzemplarza do recenzji.